„Bellona”, seria „Bogowie Rzymscy” (Roman Gods), 2 dolary, 2 oz, 50 mm, emitent Niue Island 2019, zamawiający: Mennica Gdańska, producent: Mennica Polska.
***
Projekt — zgodnie z założeniami serii i podobnie jak Jowisz — powinien nawiązywać do jakiegoś znanego dzieła sztuki. Tym razem kompozycja — na życzenie klienta — miała być mniej statyczna, niż ta inspirowana akademickim, monumentalnym dziełem Ingres’a. Logika podpowiadała, by narysować dominującą w centrum krążka, postać bogini w jakiejś dynamicznej pozie. Czy to nie sztampa? W oko wpadł mi „The Chariot Race”, obraz-szkic przypisywany Sándorowi Wagnerowi (Alexandrowi von Wagnerowi). Czwórka rozpędzonych koni (a nie powożący) jest tu na pierwszym planie. A zatem, w nawiązaniu do dzieła węgierskiego malarza, na moim projekcie konie stały się bohaterami całej sceny, nie tytułowa bogini.
Na rewersie Bellona w rzymskim hełmie i zbroi, z jedną ręką uniesioną w górze, w której trzyma pochodnię, w obłokach dymu, wjeżdża na swojej kwadrydze do cyrku. Pochodnia, podobnie jak u bogini Wiktorii, jest symbolem zwycięstwa. A jej rydwan to rydwan Marsa. Bellona zdecydowanie nie jest boginią piękności. To wojowniczka. Jej twarz przypomina twarze przerażających, wściekłych furii.
Konie nie mają, jak na obrazie Wagnera klasycznych nowożytnych podków. Na sposób rzymski mają przywiązane do kopyt charakterystyczne „sandały”. Koń po lewej, ze względu na kompozycję wpisaną w okrąg, musiał mieć zmienione — w stosunku do węgierskiego dzieła — ułożenie nóg.
Na rydwanie wisi tarcza z głową Meduzy. Według mitologii greckiej Perseusz ściął głowę Meduzie i oddał ją Atenie, która zamieściła ją na swojej tarczy. Od tej pory, zamieniające w kamień spojrzenie najgroźniejszej z Gorgon stało się bronią bogów… Twarz Meduzy na śmiercionośnej tarczy Bellony przerysowałam ze słynnej rzeźby Antonio Canovy „Perseusz z głową Meduzy”.
Świadkami całej sceny są rzymscy legioniści — wszyscy jednakowi, jak szturmowcy z Gwiezdnych Wojen. To jednolita masa gotowa do wojny. Z tyłu, na łuku triumfalnym słynna łacińska sentencja Publiusza Flawiusza Wegecjusza, historyka z IV w. n. e.: „Si vis pacem, para bellum” („Jeśli chcesz pokoju, szykuj się do wojny”).
Lubię ten projekt. Żadna zbędna ozdoba nie zakłóca wyrazistości kompozycji monety…
